“Bebek dostu hastane” ne demek?
Anne sütünün özendirilmesine ve annelere emzirme konusunda bilgi ve doğru alışkanlıkları kazandırılmasına yönelik Sağlık Bakanlığı’nın çalışmaları kapsamında, doğum hizmeti veren hastanelerde emzirmenin başarılı ve yerleşik bir uygulama haline gelmesini sağlamak üzere 1991 yılında “ Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Hastaneler Programı” başlatıldı.
Doğum hizmeti veren hastanelerden; gebeliklerinden itibaren anne adaylarını anne sütü ve emzirme konusunda bilgilendiren, doğumdan hemen sonra annelerin bebeklerini emzirmesini sağlayan, güncel bilgilerle eğitilmiş sağlık personeli ile annelere bebeklerini nasıl emzirecekleri konusunda yardımcı olan hastaneler “Bebek Dostu Hastane” unvanını alıyorlar.
Anne Sütünün Önemi
Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF , ilk altı ay bebeğe su dahil hiçbir ek gıda verilmemesini, sonrasında 24 aya kadar ek gıdalar ile birlikte emzirmeyi önermektedir. Anne sütü 0-6 aylık bebeklerde vazgeçilmezdir. 2 yaşına kadar da emzirme büyük önem taşımaktadır. Bebekler 0-2 yaş grubunda enfeksiyonlara karşı çok açıktır. Anne sütü bebeklerde bağışıklığı artıran temel besindir. Emzirme, anneyi meme kanseri ve rahim kanseri gibi hastalıklardan korunmaktadır.
Başarılı Emzirmenin On Adımı
Temel Yönetim Uygulamaları
1. Kuruluşta anne sütü ve emzirme uygulamasının korunması, teşvik edilmesi ve desteklenmesi amacıyla bir emzirme politikası oluşturulur.
a) “Anne Sütü Muadillerinin Pazarlanmasıyla ilgili Uluslararası Yasa” ve Dünya Sağlık Asamblesi’nin ilgili kararları eksiksiz şekilde uygulanır.
b) Personel ve ebeveynlerle düzenli aralıklarla paylaşılan, yazılı bir “bebek beslenme politikası” oluşturulur.
c) Sürekli izleme ve veri yönetim sistemleri kurulur.
2. Personelin emzirme konusunda annelere destek olmak için gereken bilgi, yetkinlik ve becerilerle donatılması sağlanır.
Temel Klinik Uygulamalar
3. Hamile kadınlar ve aileleri emzirmenin önemi ve yönetimi konusunda bilgilendirilir.
4. Annelerin bebekleri ile doğar doğmaz en kısa sürede ten-tene temas kurması sağlanarak, en kısa sürede emzirmeye başlaması ve temasın kesintisiz şekilde sürmesi için annelere destek olunur.
5. Emzirmenin başlatılması ve sürdürülmesi ile sık karşılaşılan güçlüklerin yönetilmesi konusunda annelere destek sunulur.
6. Tıbbi bir zorunluluk olmadığı sürece, yenidoğana anne sütünden başka herhangi bir yiyecek veya sıvı verilmez.
7. Annelerin bebekleri ile bir arada tutulması ve günün 24 saati aynı odada kalmaları sağlanır.
8. Annelerin bebekleri acıktığı zaman verdiği işaretleri tanıması ve bunlara yanıt vermesi konusunda annelere destek olunur.
9. Biberon ve emzik kullanımı ve riskleri konusunda annelere danışmanlık hizmeti verilir.
10. Ebeveynlerin ve bebeklerinin emzirme konusunda sürekli destek ve bakım hizmetlerine erişim sağlayacakları merkezlerle ilgili bilgilendirilmeleri taburculuk işlemleri öncesinde sağlanır.
Sorularla Anne Sütü
Anne Sütünün Bebekler İçin Önemi Nedir?
•Anne sütü, bebeklere gereksinimi olan tüm besin öğelerini tek başına ilk 6 ay sağlayabilen en iyi besindir. Anne sütü ve doğumdan sonra gelen ilk sarı süt, bebek için çok önemlidir, çünkü bebeği hastalıklara karşı korur, bebeğin ilk aşısıdır. Anne sütü bebekler için yaşamsal öneme sahip. Ayrıca annesiyle sevgi bağı kurabilmesi için en iyi iletişim yolu emzirme. Ayrıca anne sütü ileriki yaşlarında, diğer besinlerle beslenen bebeklere göre daha zeki olmalarını da sağlar.
Anne sütü neden bebekler için iyi besindir?
•Anne sütü, bebeğin ilk 6 ay ihtiyacı olan protein, yağ, demir, vitamin gibi her türlü besin değerini içeren ideal besin kaynağıdır. İçindeki koruyucu maddeler nedeniyle bebeği enfeksiyonlardan korur. Anne sütünü hazmı kolaydır, kaynatmak gerekmez. Daima taze, temiz ve bebeğe vermek üzere hazırdır. Tamamen doğal olan anne sütünde bebeğin büyümesi için gerekli olan maddeler inek sütünden daha fazladır. Anne sütünde yeterli miktarda su ve vitamin bulunduğu için, çok sıcak iklimlerde bile bebeğe su vermeye ve ayrıca ilk 6 ayda meyve suyuna gerek yoktur. Anne sütü alan bebekler diğer besinlerle beslenen bebeklerden daha zeki olurlar.
Anne sütü bebekleri hangi hastalıklara karşı korur?
•Anne sütü ve doğumdan sonra gelen ilk sarı süt ishal, soğuk algınlığı, öksürük gibi hastalıklardan koruyor. Anne sütü ile beslenmiş çocuklar astım, alerji, çocuk diyabeti gibi hastalıklara karşı daha dirençli oluyor ve kanser oranının daha düşük olduğu biliniyor. Anne sütünün içinde yeterli demir olduğu için, emzirilen bebeklerde kansızlık görülmez. Ayrıca anne sütü alan bebeklerde, pişik, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür.
Anne sütü verilmeyen bebeklerde görülen riskler nelerdir?
•Anne sütü ile beslenmeyen çocuklarda ölüm oranları beslenenlere göre 4-6 kat daha fazla. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre emziren kadın oranları yüksek olsaydı yılda 1.5 milyon bebeğin yaşamı kurtulacaktı.
Bebekler ne kadar süre anne sütü ile beslenmelidir?
•Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve UNICEF, anne sütü ile beslenmenin doğumdan hemen sonra başlamasını, ilk 6 ayda sadece anne sütü verilmesini ve emzirmenin 6 aydan sonra uygun besin takviyeleri ile 2 yaş ve üzerine kadar devam etmesini öneriyor.
İdeal emzirme nasıl olmalıdır?
•Hamilelik döneminde anne adayı emzirme konusunda bilgilendirilmeli ve bilinçlendirilmelidir. Anne ve bebek 24 saat birlikte olmalıdır. Emzirme doğumdan yarım saat sonra başlamalıdır. Annelere emzirme ve bebeklerinden ayrı olduklarında da sütlerini muhafaza etme yöntemleri öğretilmelidir. Yeni doğmuş bebeklere anne sütü dışında herhangi bir yiyecek ve içecek verilmemelidir. Bebekler her istediğinde emzirilmelidri. Yapay meme veya emzik emzirme döneminde bebeklere verilmemelidir.
Türkiye’de Bebekler Nasıl Besleniyor?
•İlk altı ayda sadece anne sütü ile beslenen bebeklerin oranı yüzde 1.3. 5 yaşın altındaki çocukların yüzde 25’inde beslenme eksikliği görülüyor. Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 15’i 5 yaşın altında. Ve bu çocukların 63 bini her yıl önlenebilir hastalıklardan dolayı hayatını kaybediyor. Bu çocukların 50 bini ise bir yaşın altında.
Emzirmenin Anne Sağlığına Faydaları Nedir?
•Emzirme bebekle anne arasında özel sevgi bağı kurulmasını sağlar. Doğumdan hemen sonra emzirme doğum sonrası kanama riskini azaltır. Bebeğin annesini emmesinin anneyi idrar yolu enfeksiyonlarından, göğüs ve yumurtalık kanserinden koruduğu bilinmektedir.
Emzirmenin Psikolojik Faydaları Nedir?
•Emzirme anne ve çocuk arasında yakın sevgi dolu ilişki sağlar. Annenin duygusal açıdan tatminini sağlar. Bebek daha az ağlar. Anne bebeğine daha sevgi dolu davranır. Bebeği terk etme veya hırpalama olasılığı daha düşüktür.
Bebek Her Ağladığında Emzirilmeli Midir?
•Evet, bebek her ağladığında emzirilmelidir. Yeni doğan bebekler genellikle günde 8-10 öğün emmek isterler. Bebeğin emme sıklığı daha sonra giderek azalır.
Bebek dostu il ne demek?
•“Bebek dostu il” olabilmek için il merkezindeki doğum yapılan tüm hastanelerin bebek dostu olması ve sağlık ocakları ile Ana Çocuk ve Aile Planlaması Merkezleri’nin yüzde 20’sinde emzirme odası bulunması, sağlık personelinin eğitilmiş olması, annelere emzirme konusunda danışmanlık hizmetleri verilmesi, bu sağlık kuruluşlarında ek gıda/mama reklamlarının yapılmaması, ilk 6 ay ek gıda/mama verilmemesi ve bölgedeki eczanelerin bilgilendirilmesi gerekmektedir.
Kaç İlde Kaç Adet Bebek Dostu Hastane Var?
•Türkiye genelinde 61 ilde bebek dostu hastane var. Bebek dostu hastanelerde yıllık doğum sayısı 452 bin. Yıllık hastane doğumlarının yüzde 56’sı bebek dostu hastanelerde yapılıyor. Yıllık doğum sayısı 1000’den fazla olan hastanelerin yüzde 46’sı bebek dostu oldu. Bu yıl 6 Ekim tarihinde yapılan toplantı ile Bebek Dostu Hastane sayısı 205’e, bebek dostu il sayısı 8’e çıkmış ve 2 ilçe bebek dostu ilçe ünvanı almıştır.
“Bebek Dostu Hastane” olarak başlayan bu çalışmalar, 2001 yılında anne sütünün desteklenmesinde önemi olan, birinci basamak sağlık kuruluşlarını da kapsamına aldı.
Nasıl bebek dostu kalınır?
•Bebek Dostu Hastane plaketi alan hastanelerde her iki yılda bir tazeleme eğitimleri yapılıyor ve Sağlık Bakanlığı merkez değerlendirme ekipleri tarafından kontrol ediliyor. Başarılı çalışmalarını sürdürenlere teşekkür belgesi veriliyor ve başarılı olmayanların plaketleri geri alınıyor.
Hastanemiz 2014 yılında bebek dostu unvanını almış ve halen bebek dostu hastane olarak devam etmektedir. Sağlıklı Günler Dileriz.